İli : Muğla

Nüfusu : 29.129

Alanı : 461.46 km2 

12.06.1988 tarih ve 88/13019 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile tespit ve ilan edilmiştir.         

      Köyceğiz-Dalyan Özel Çevre Koruma Bölgesi; Muğla ili, Köyceğiz ilçe merkezi ve 14 mahalle ile Ortaca ilçesine bağlı 5 mahalleden oluşmaktadır. Köyceğiz, Muğla iline 75 km uzaklıkta bir ilçedir. Yöre, Köyceğiz çöküntü gölünün çevresinde yer alan farklı nitelikteki yeryüzü şekillerinden oluşmaktadır. Gölün kuzeydoğu ve güneydoğusu düz, diğer kesimler tepelik alanlarla çevrelenmiştir. Köyceğiz Gölü ile deniz arasındaki kesim ise 4 adet küçük göl ve sayısız kanallar ile kaplanmıştır. Sahil şeridi yaklaşık 4.5 km uzunluğunda bir kıyı okundan oluşmaktadır. Akdeniz'deki deniz kaplumbağalarının (Caretta caretta) en önemli üreme alanlarından biridir.       

        Köyceğiz Gölü'nün güneyinde kuzeybatı - güneydoğu doğrultusunda bir fay hattı yer almaktadır. Bu faya bağlı olarak Sultaniye, Çavuş (Rıza Çavuş) ve Gel Girme (Kokar Girme) olarak anılan çeşitli kaplıca kaynakları bulunmaktadır. Muğla ilinin Fethiye ve Kınık'ın dışında kalan kısımlar antik devirde Karya (Caria) ismiyle anılan bölgedir. M.Ö. 8. yüzyıldan itibaren kurulan Karya önce Helen, sonra sırasıyla Lidya, Pers, Mısır, Suriye, Bergama ve en son olarak Bizans egemenliğine girmiştir. 1425'de Menteşe Beyliği'nin, 1535'de de Osmanlı İmparatorluğu'nun sınırları içine katılmıştır.      

       Köyceğiz Özel Çevre Koruma Bölgesindeki en yaygın vejetasyon kızıl çam ve günlük ormanları ile maki ve frigana ya ait ağaçcık ve çalı bitkileri, ayrıca Köyceğiz Gölü etrafındaki sulak ve çorak bataklıklarda gelişen otsu bitkilerden oluşmaktadır. Kıyıda kumul vejetasyonu hakimdir.

        İztuzu kumsalını üreme alanı olarak kullanan Caretta caretta' lar da nesli yok olma tehlikesi altında olduğundan koruma altına alınmışlardır. Göl çevresi, kanallar ve ormanlar çeşitli hayvanların üreme ve barınma yeri olarak zengin bir potansiyele sahiptir.   

        Sakarmeke, leylek, İzmir yalıçapkını, kırlangıç, saz bülbülü, gülen sumru, yılan kartalı, arı kuşu, martı, çeltikçi, küçük beyaz balıkçıl ve diğer çok çeşitli kuş türü bölgeyi kışlama ve kuluçka alanı olarak kullanmaktadır.  

     Köyceğiz gölü ve dalyan boğazının doğal niteliklerinin korunmasını esas alan ve genel ilkelere paralel bir planlama yaklaşımı izlenmiştir. Tümüyle hassas olan Dalyan ve Köyceğiz gerek doğal, gerek tarihi, gerekse ekolojik anlamda çok değerlidir. Aynı zamanda özellikle Dalyan turizm yatırımlarının yoğunlaştığı bir yerleşmedir. Köyceğiz Gölü, akarsular, Dalyan Kanalı, Dalyan ağzı ve deniz özellikle kirlenmeye açık olup, korunması gereken alanlardır.       

        Köyceğiz ve Dalyan yerleşmelerinin kendi gelişme alanlarında büyümesi, bu alanlarda yoğun yapılaşma ile özellikle yumuşak turizm, geleneksel üretim, pansiyonculuk, çiftlik turizmi, Köyceğiz gölünün rekreasyonel anlamda kullanımı, kaplıca turizminin geliştirilmesi, narenciye bahçesinin korunması hedeflenmiş ve bu başlıkları destekleyici plan kararları geliştirilmiştir. Dalyan ağzı /İztuzu alanında bulunan deniz kaplumbağalarının korunmaları ve üreme alanlarının korunması amacıyla , ancak insanların da deniz, kum kullanımı olarak çok yoğun bulundukları bu alanın gündüz insanlar tarafından gece kaplumbağalar tarafından kullanımını sağlayan bir düzenleme geliştirilerek örnek bir proje oluşturulmuştur.  

        Yerleşmeler dışında kalan alanlar doğal alan, günlük ormanları, kumul ve göl kıyısında bulunan sazlık alanlar koruma altındadır.

Dalyan-İztuzu Kumsalında yürütülen koruma çalışmaları sonunda 2008 yılında İngiliz The Times Gazetesi tarafından avrupanın en iyi açık alan ödülünü almıştır.