06 Şubat Depreminin 2. Yıl Dönümü Münasebetiyle Meslek Odaları ve Yapı Denetim Derneği ile Toplantı Gerçekleştirildi

05.02.2024 tarihinde İl Müdürlüğümüzde gerçekleştirilen toplantıya; İnşaat Mühendisleri Odası Yöneticileri, Mimarlar Odası Yöneticileri, Muğla Yapı Denetim Temsilcileri İl Müdürümüz Ömer BOLAT, Müdür Yardımcısı Süheyla BAL, Müdür Yardımcısı Veysel Şemsi GÜLER, Yapı Denetim Şube Müdürü Özcan KARACA, İmar ve Planlama 2 Şube Müdürü Melike ÖZER, Kentsel Dönüşüm Müdürlüğü Şube Müdür Kenan GÜNERHAN katıldı.

Toplantıda İl Müdürümüz Ömer BOLAT;

Türkiye, 6 Şubat 2023 tarihinde “yüzyılın felaketi” olarak adlandırılan bir yıkıma uyandı. Kahramanmaraş, Hatay, Gaziantep, Adıyaman, Malatya, Kilis, Şanlıurfa, Adana, Osmaniye, Diyarbakır, Elazığ olmak üzere büyük yıkımlar yaşandı. 

Yaşanan bu deprem felaketinde iki yılı geride bıraktık. Geçen yıl yaraları sarsa da ne acılarımızı azalttı ne de kaybettiklerimizi unutturdu. Yaşanan hüznü ve acıyı ilk günkü gibi yüreğimizde hissediyoruz.

Böyle bir felaketin ve acının ülkemizde ve dünyada bir daha yaşanmamasını temenni ediyor, depremde hayatını kaybedenleri rahmetle anıyor, yakınlarına sabırlar diliyoruz.

Bilindiği üzere Jeolojik yapısı itibariyle Türkiye bir deprem ülkesidir ve birçok bölgemizde büyük deprem üretebilecek aktif fay hatları bulunmaktadır.Ülke topraklarımızın yüzde 96'sı, nüfusumuzun yüzde 95'i, deprem kuşağı üzerinde yer almaktadır. Nüfusumuzun yüzde 21,5'u birinci derece, yüzde 31,4'ü ikinci derece deprem bölgesinde yaşamaktadır.

Depremin yıkıcı etkisinden sakınmanın tek yolu bilimsel ve teknolojik verilere uygun yapılaşmayı yaygınlaştırmaktır.

Ülkemizde mevcut yapıların çok büyük bölümünün taşıyıcı sistemi yerinde üretilen betonarme yapılardır. Zemin etüdünden başlayarak, projelendirme ve uygulama aşamalarının doğru yürütüldüğü varsayılsa bile, yapının taşıyıcı sisteminin sağlamlığını beton ve donatı kalitesi belirler.

Bakanlığımızca; 4708 sayılı Yapı Denetimi Hakkında Kanun, 6306 sayılı Afet Riski Altındaki Alanları Dönüştürülmesi Hakkındaki Kanunu, 7223 Sayılı Ürün Güvenliği ve Teknik Düzenlemeler Kanunu  ilgili diğer mevzuatları kapsamında; depreme dayanıklı, çağdaş norm ve standartta yapı üretmek, yapıda can ve mal güvenliğini sağlamak, ekonomik ve sosyal kayıpları azaltmak, yapıların kalitelerini artırmak, ekonomik ömürlerini uzatmak, yapılaşma süreci içerisinde denetimin etkinliğini artırmak, bina yaptıran veya satın alan kişilerin kusurlu yapımlar nedeniyle uğrayacakları can ve mal kayıplarını azaltmak, inşaat sektöründe tüketici bilincini geliştirmek, inşaat sürecinde kusur işleyenlere karşı yaptırımları etkili şekilde uygulamaktır.

Bu kapsamda 2018 yılından sonra yapılan binaların beton kalitesi Bakanlığımız tarafından yapılan çip uygulaması ile takip ediliyor. Her inşaatta zorunlu olarak Bakanlığımızca yetkilendirilmiş laboratuvar yetkilileri inşaatta her beton dökümü sırasında binaya giderek binadan taze beton numunesi alıyor, bu numuneler küp şeklinde kalıplara dökülüyor, Kalıplara konulan betonun içine çip yerleştiriliyor. Çipli beton sistemi ile 16 saat–72 saat içerisinde numunenin şantiye çıkışı yapıldığı teyit edilebiliyor, alınan beton numunesi su havuzlarında kürleme işlemine giriyor, 7 gün ile 28 arasında kürlenen betonlar devamında ASELSAN tarafından özel üretilen beton test cihazlarında test ediliyor, bu makineler içerisinde okuyucular, görüntü kameraları, güç kaynağı ve kalibrasyona müdahaleyi önleyen bir anahtar kilit sistemi yer alıyor. Basınca tabi tutulun betonların değerlerine müdahale olmadan sonuçlar elde ediliyor. Beton kalitesini gösteren değerlerin olumsuz olması durumunda inşaata durdurma kararı veriliyor. Akabinde tekrardan binalara giden laboratuvar yetkilileri, buradan karot almak için, yapı elamanlarından röntgen işlemi uygulayarak uygun yerlerden sertleşmiş beton numunesi alarak tekrardan teste tabi tutuyor. Alınan karot numunelerinin de uygunsuz olması halinde Müdürlüğümüz Müşahitliğinde 2. Karot alımı ve test işlemi yapılıyor, sonuca göre binanın performans analizi yapılarak güçlendirilmesi veya ilgili bölümün yıkılması biçiminde bir sonuç ile karşılaşılabilmektedir. Çipli numune uygulamasının amacı beton numunesinin sahada alınıp laboratuvarda kırımına kadar geçen süreçte insan müdahalesini minimuma indirerek bina güvenliğinin en önemli unsurlarından biri olan beton kalitesinin hatasız bir biçimde ortaya konulması yoluyla vatandaşlarımızın can ve mal güvenliğini önemli oranda teminat altına almaktır. Ayrıca Yapı Malzemeleri Şube Müdürlüğümüzce şantiyeler ve santrallerde habersiz şekilde piyasa gözetimi kapsamında numuneler alınması suretiyle kendi laboratuvarımızda teste tabi tutularak irsaliyede belirtilen beton sınıfının karşılanmaması durumunda beton santraline idari müeyyideler uygulanmaktadır aynı şekilde yapı malzemesi üreten firmalara yönelik piyasa gözetim denetim faaliyetleri yürütülmektedir.

Bakanlığımızın da paydaşı olduğu, Darphane ve Damga Matbaası Genel Müdürlüğü tarafından kurulmuş olan İnşaat Demiri İzleme Sistemi(İDİS) ile  yurt içinde üretilen ve ithal edilen inşaat demirlerinin tüm hareketlerinin uygulama üzerinden izlenmesine ve takip edilmesine olanak sağlamaktadır. İnşaat demiri üretenler, ithal edenler, ihraç edenler, toptancılar, bayiler, satıcılar, yapı müteahhitleri, yapı denetim kuruluşları ve laboratuvarlar İDİS’in sistem mükellefleridir ve 01/01/2024 tarihinden önce İDİS’e geçmeleri zorunludur. Ayrıca inşaattan alınan demir numuneleri Bakanlığımız tarafından lisanslı laboratuvarlar tarafından özel makinelerde çekme ve akma işlemine giriyor ve sonucunda inşaat halindeki bir binanın güvenliği test ediliyor.

Ülkemizde yapı denetimli olarak tamamlanan her binanın teknik ve genel bilgilerine, Bakanlıkça farklı modüllerde yapılan yetkilendirmelerle hem bina sahibi vatandaşlarca hem de sonraki aşamalarda kamu görevlileri tarafından ulaşılması amacıyla geliştirilen Bina Kimlik Sistemi (BKS) uygulaması; 2021 yılından itibaren, binalara teknolojik bir levha halinde kimlik belgesi verilmesi ve bina üzerinde montajının yapılmasına başlanılmıştır. Yapılara kimlik belgesi verilmesi niteliğinde olan Bina Kimlik Sistemi ile periyodik olarak denetiminin tekrar yapılarak, ilave kat atılması, kolon kesilmesi vb. statik aykırılıkların engellenmesi hedeflenmektedir. Projenin faydalarından biri de; yangın, deprem vb. afet anlarında binaya yerleştirilen etiketlerdeki bilgilere RFID okuyucu vasıtasıyla her düzlemde uzak bir mesafeden, bina kat planları, yapının genel verileri ve yapıda ikamet eden vatandaş bilgileri gibi kısa zamanda erişilmesi hayati önem sağlayan bilgilere erişilmesine imkân sağlayacak olmasıdır. 4708 sayılı Kanun kapsamında denetlenerek bina kimlik sertifikası alan yapılar, sertifikanın asılmasını müteakip beşer yıllık periyotlarla yapı denetim kuruluşlarınca denetlenecektir. İlimizdeki yapı denetime tabi yapıların, takip ve denetimleri Yapı denetim Şube Müdürlüğümüzce titizlikle yapılmaktadır.

Ayrıca deprem bölgesi 11 ilimiz başta olmak üzere vatandaşlarımızın konut ve işyeri ihtiyaçlarını karşılamak için Bakanlığımız ve Devletimiz her türlü imkanları seferber ederek 201 bin 580 konut ile iş yerinin inşaatlarını tamamlayarak anahtarlarını teslim etmiş, 11 bin kilometreyi aşan içme suyu, kanalizasyon ve yağmur suyu hatlarını yenilmektedir.

İlimizde de 2021 yılında yaşanan yangın afeti sonrası hak sahibi olan vatandaşlarımızın 20 konut ve 3 ahır inşaatı tamamlanarak anahtarları teslim edilmiştir.

Bakanlığımız Kentsel Dönüşüm Başkanlığı tarafından kentsel dönüşüm faaliyetleri aralıksız şekilde devam etmekte olup Kentsel Dönüşüm İl Müdürlüğümüz tarafından 2023 yılında 140, 2024 yılında 133 yapının riskli yapı olarak tespiti yapılmış tapularına şerh düşülmesi sağlanmış, yıkılması için ilgili belediyelerine bildirimde bulunulmuştur. Ayrıca bu kapsamda 2023 yılında 217 kişiye 1.979.189,06 TL, 2024 yılında ise 103 kişiye 2.877.336,53 TL kira yardımı yapılmıştır.

Yapı Malzemeleri Şube Müdürlüğünce Yapılan Faaliyetler;

Yapı Denetim Şube Müdürlüğünce Yapılan Faaliyetler;

Açıklamaları ile Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği İl Müdürlüğü ve Altyapı Kentsel Dönüşüm İl Müdürlüğü olarak deprem felaketi yaşanmadan önce üzerimize düşen görevlerin yerine getirildiğine dair sayısal verileri paylaştı. Katılımcıların düşünce ve değerlendirmeleri dinlendi, son olarak depremlerden gerekli dersleri çıkarmamız, yasa ve yönetmeliklerin yaptırım ve uygulama koşullarına hep birlikte uymamız gerektiği aksi halde meydana gelen afetler yalnızca hatıralarda kalan tarihsel vakalardan ibaret olacağı vurgulandı.